CRIMINAL LAW. THE SPECIAL PART

Аğayev İ.B.
Cinayət hüququ. Xüsusi hissə.
Textbook.
Baku: Publishing house «Nurlar», 2018.
488 pages. 31 quires.

The Special part of Criminal law is a component part of legal provisions establishing features of the prohibited forms of socially dangerous behavior and punishment for violations of the prohibitions. Unlike the norms, which have a general character and operate as a whole, sometimes in relation to the totality of penal norms, norms of the Special part prohibit the commitment of acts, recognized by the State as criminal. So, the Special part of Criminal law shall be considered as a complex of penal norms establishing the socio-legal features of the deeds, recognized as criminal, and specific types and scopes of punishments for their commitment. The unity and interrelation of the General and Special parts of the Criminal law enable to realize the tasks for the protection of the person, society and State from encroachments, as well as to ensure the preventative function of the Criminal Code.

Norms of the General part are aimed at determining and explanation of provisions related to the Criminal law as a whole, while the norms of the Special part establish the prohibition and require its realization. The correct qualification is possible only in aggregate of norms of the General and Special parts, in their correlation and coordination of all legal aspects.

During the reformation of the criminal legislation of the Azerbaijan Republic, the Special part was considerably changed. Changes was associated with transformation of socially important values and interests: i.e. political, economic, ideological, spiritual, moral values and interests. The reformation of criminal legislation primarily touched the criminalization and decriminalization of some acts. The structure of the Special part of the Criminal law reflects new approaches. In particular, the priorities of penal protection are specified in the following order: peace and humanity, the person, society, State.

The significance of the Special part of Criminal law is extremely great. It consists in the fact that the norms of the Special part provide the protection of most important social values and interests; substantively embody the principle of legality; provide the realization of the State penal policy; contain the descriptions of specific crimes, which allow to qualify socially dangerous acts; provide the classification of corpus delicti depending on the nature and degree of social danger.

Thus, the importance of the Special part of Criminal law consists in the fact that only its norms shall determine, whether or not the person committed criminal offense and corpus delicti of which crime it contains.

The system of the Special part of Criminal law consists of the definitely grouped norms, based on signs of generic and typical objects of crime. The statement in the presented textbook of the system of the Special part is based on the system of the Special part of the Criminal Code of the Azerbaijan Republic. A primary task of constructing this system consists in maximum simplification of possibilities of law-enforcement bodies to qualify correctly the acts of perpetrators, to avoid errors and misunderstandings.

CONTENTS

MÜƏLLİFDƏN – 15

I BÖLMƏ
CİNAYƏT HÜQUQUNUN XÜSUSİ HİSSƏSİNİN ANLAYIŞI VƏ ƏHƏMİYYƏTİ

FƏSİL 1
CİNAYƏT HÜQUQUNUN XÜSUSİ HİSSƏSİ, ONUN SİSTEMİ – 19

§ 1. Cinayət hüququnun Xüsusi hissəsinin mahiyyəti və əhəmiyyəti- 19
§ 2. Cinayət hüququnun Xüsusi hissəsinin sistemi- 22

FƏSİL 2
CİNAYƏTLƏRİN TÖVSİFİNİN ƏSASLARI – 25

§ 1. Cinayətlərin tövsifinin anlayışı – 25
§ 2. Cinayətlərin tövsifi zamanı cinayət tərkibinin tətbiq edilməsi – 33

II BÖLMƏ
SÜLH VƏ İNSANLIQ ƏLEYHİNƏ CİNAYƏTLƏR

FƏSİL 3
SÜLH VƏ İNSANLIQ ƏLEYHİNƏ CİNAYƏTLƏR – 47
§ 1. Sülh və insanlıq əleyhinə cinayətlərin ümumi xarakteristikası – 47
§ 2. Sülhə və dövlətlərin dinc yanaşı yaşamasına qəsd edən cinayətlər – 50
§ 3. İnsanlığın təhlükəsizliyinə qəsd edən cinayətlər – 58
§ 4. Müharibə cinayətləri – 66

III BÖLMƏ
ŞƏXSİYYƏT ƏLEYHİNƏ OLAN CİNAYƏTLƏR

FƏSİL 4
HƏYAT VƏ SAĞLAMLIQ ƏLEYHİNƏ CİNAYƏTLƏR – 77

§ 1. Həyat və sağlamlıq əleyhinə cinayətlərin anlayışı və növləri – 77
§ 2. İnsan həyatına qəsd edən cinayətlər – 79
§ 3. İnsan sağlamlığına qəsd edən cinayətlər – 95
§ 4. İnsan həyatı və sağlamlığını təhlükə qarşısında qoyan cinayətlər – 101

FƏSİL 5
ŞƏXSİYYƏTİN AZADLIĞI, ŞƏRƏF VƏ LƏYAQƏTİ ƏLEYHİNƏ CİNAYƏTLƏR – 112

§ 1. Şəxsiyyətin azadlığına qəsd edən cinayətlər – 113
§ 2. Şəxsiyyətin şərəf və ləyaqətinə qəsd edən cinayətlər – 124

FƏSİL 6
ŞƏXSİYYƏTİN CİNSİ TOXUNULMAZLIĞI VƏ CİNSİ AZADLIĞI ƏLEYHİNƏ CİNAYƏTLƏR – 129

§ 1. Şəxsiyyətin cinsi toxunulmazlığı və cinsi azadlığı əleyhinə olan cinayətlərin anlayışı – 129
§ 2. Yetkinlik yaşına çatmış şəxsin cinsi azadlığına və cinsi toxunulmazlığına qəsd edən cinayətlər – 130
§ 3. Azyaşlıların və yetkinlik yaşına çatmayanların mənəvi və fiziki sağlamlığına, onların cinsi azadlığına və cinsi toxunulmazlığına qəsd edən – 134

FƏSİL 7
İNSAN VƏ VƏTƏNDAŞIN KONSTİTUSİYA HÜQUQ VƏ AZADLIQLARI ƏLEYHİNƏ OLAN CİNAYƏTLƏR – 138

§ 1. İnsan və vətəndaşın konstitusiya hüquq və azadlıqlarına qəsd edən cinayətlərin ümumi xarakteristikası – 138
§ 2. Siyasi hüquq və azadlıqlara qəsd edən cinayətlər – 140
§ 3. Sosial-iqtisadi hüquq və azadlıqlara qəsd edən cinayətlər – 147
§ 4. Şəxsi hüquq və azadlıqlara qəsd edən cinayətlər – 155

FƏSİL 8
YETKİNLİK YAŞINA ÇATMAYANLAR VƏ AİLƏ MÜNASİBƏTLƏRİ ƏLEYHİNƏ OLAN CİNAYƏTLƏR – 161

§ 1. Yetkinlik yaşına çatmayanlar və ailə münasibətləri əleyhinə olan cinayətlərin anlayışı – 161
§ 2. Yetkinlik yaşına çatmayanları cəmiyyətə zidd fəaliyyətə sövq edən cinayətlər –  163
§ 3. Yetkinlik yaşına çatmayana və ya bütövlükdə ailənin mənafelərinə zərər vurma ilə bağlı olan cinayətlər –  169

IV BÖLMƏ
İQTİSADİ SAHƏDƏ CİNAYƏTLƏR

FƏSİL 9
MÜLKİYYƏT ƏLEYHİNƏ OLAN CİNAYƏTLƏR – 175

§ 1. Mülkiyyət əleyhinə olan cinayətlərin ümumi xarakteristikası – 175
§ 2. Özgənin əmlakını talama – 177
§ 3. Talama əlamətləri olmayan tamah cinayətləri –  188
§ 4. Mülkiyyətə tamah niyyəti olmadan qəsd edən cinayətlər – 193

FƏSİL 10
İQTİSADİ FƏALİYYƏT SAHƏSİNDƏ OLAN CİNAYƏTLƏR – 196

§ 1. İqtisadi fəaliyyət sahəsində olan cinayətlərin ümumi xarakteristikası – 196
§ 2. Qanuni sahibkarlıq fəaliyyətinə qəsd edən cinayətlər – 199
§ 3. İqtisadi fəaliyyət sahəsində dövlət inhisarına qəsd edən cinayətlər – 230
§ 4. Gömrük və vergi cinayətləri – 240

V BÖLMƏ
İCTİMAİ TƏHLÜKƏSİZLİK VƏ İCTİMAİ QAYDA ƏLEYHİNƏ OLAN CİNAYƏTLƏR

FƏSİL 11
İCTİMAİ TƏHLÜKƏSİZLİK ƏLEYHİNƏ OLAN CİNAYƏTLƏR – 247

§ 1. İctimai təhlükəsizlik əleyhinə olan cinayətlərin ümumi xarakteristikası və növləri – 247
§ 2. Ümumi təhlükəsizliyə qəsd edən cinayətlər – 250
§ 3. Xüsusi təhlükəsizlik qaydalarının pozulması ilə əlaqədar olan cinayətlər – 265
§ 4. Ümumi təhlükəli predmetlərlə rəftar qaydalarının pozulması ilə əlaqədar olan cinayətlər – 268
§ 5. İctimai təhlükəsizliyə qəsd edən digər cinayətlər – 276

FƏSİL 12
ƏHALİNİN SAĞLAMLIĞI VƏ İCTİMAİ MƏNƏVİYYAT ƏLEYHİNƏ OLAN CİNAYƏTLƏR – 284

§ 1. Əhalinin sağlamlığı və ictimai mənəviyyat əleyhinə olan cinayətlərin ümumi xarakteristikası –  284
§ 2. Narkotik vasitələrin və psixotrop maddələrin qanunsuz dövriyyəsi ilə əlaqədar cinayətlər – 285
§ 3. İctimai mənəviyyata qəsd edən cinayətlər – 296

FƏSİL 13
EKOLOJİ CİNAYƏTLƏR – 302

§ 1. Ekoloji cinayətlərin ümumi xarakteristikası – 302
§ 2. Ümumi xarakterli ekoloji cinayətlər –  304
§ 3. Ətraf mühitin əsas obyektlərinə qəsd edən cinayətlər – 307
§ 4. Fauna və floraya qəsd edən cinayətlər – 314

FƏSİL 14
HƏRƏKƏT TƏHLÜKƏSİZLİYİ VƏ NƏQLİYYATIN İSTİSMARI ƏLEYHİNƏ OLAN CİNAYƏTLƏR – 321

§ 1. Hərəkət təhlükəsizliyi və nəqliyyatın istismarı əleyhinə olan cinayətlərin ümumi xarakteristikası – 321
§ 2. Hərəkət təhlükəsizliyinə və nəqliyyatın istismarına qəsd edən cinayətlər – 324
§ 3. Nəqliyyatın fəaliyyəti sferasında olan digər cinayətlər – 330

FƏSİL 15
KİBERCİNAYƏTLƏR – 338

§ 1. Kibercinayətlərin ümumi xarakteristikası – 338
§ 2. Kibercinayətlərin növləri və xüsusiyyətləri – 341

VI BÖLMƏ
DÖVLƏT HAKİMİYYƏTİ ƏLEYHİNƏ OLAN CİNAYƏTLƏR

FƏSİL 16
DÖVLƏTİN KONSTİTUSİYA QURULUŞUNUN ƏSASLARI VƏ TƏHLÜKƏSİZLİYİ
ƏLEYHİNƏ OLAN CİNAYƏTLƏR – 351

§ 1. Dövlətin konstitusiya quruluşunun əsaslarına və təhlükəsizliyinə qəsd edən cinayətlərin anlayışı – 351
§ 2. Dövlətin xarici təhlükəsizliyinə qəsd edən cinayətlər – 354
§ 3. Dövlətin konstitusiya quruluşunun əsaslarına və müdafiə qabiliyyətinə qəsd edən cinayətlər – 359

FƏSİL 17
ƏDALƏT MÜHAKİMƏSİ ƏLEYHİNƏ OLAN CİNAYƏTLƏR – 368

§ 1. Ədalət mühakiməsi əleyhinə olan cinayətlərin ümumi xarakteristikası – 368
§ 2. Ədalət mühakiməsinin və ibtidai istintaqın həyata keçirilməsinə müdaxilə etmə – 373
§ 3. Ədalət mühakiməsini və ibtidai istintaqı həyata keçirən şəxslər tərəfindən vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə etmə və ya həmin səlahiyyətləri aşma – 378
§ 4. Məhkəmələrin və ibtidai istintaq orqanlarının normal fəaliyyətinə qəsd etmə – 388

FƏSİL 18
KORRUPSİYA CİNAYƏTLƏRİ VƏ QULLUQ MƏNAFEYİ ƏLEYHİNƏ OLAN DİGƏR CİNAYƏTLƏR – 400

§ 1. Korrupsiya cinayətləri və qulluq mənafeyi əleyhinə olan digər cinayətlərin ümumi xarakteristikası – 400
§ 2. Vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə etmə və buna oxşar tərkiblərlə bağlı olan cinayətlər – 404
§ 3. Rüşvətxorluqla bağlı olan cinayətlər – 418

FƏSİL 19
İDARƏETMƏ QAYDASI ƏLEYHİNƏ OLAN CİNAYƏTLƏR – 427

§ 1. İdarəetmə qaydası əleyhinə olan cinayətlərin ümumi xarakteristikası – 427
§ 2. Hakimiyyət və idarəetmə nümayəndələrinə qəsd edən cinayətlər – 429
§ 3. İdarəetmə sferasının normal fəaliyyətinə qəsd edən cinayətlər – 432
§ 4. Azərbaycan Respublikasının suveren hüquqlarına və atributlarına qəsd edən cinayətlər – 441

VII BÖLMƏ
HƏRBİ XİDMƏT ƏLEYHİNƏ OLAN CİNAYƏTLƏR

FƏSİL 20
HƏRBİ XİDMƏT ƏLEYHİNƏ OLAN CİNAYƏTLƏR – 447

§ 1. Hərbi xidmət əleyhinə olan cinayətlərin ümumi xarakteristikası – 447
§ 2. Tabelik qaydası və hərbi intizamın ümumi tələbləri əleyhinə olan cinayətlər – 450
§ 3. Hərbi xidmət borcu və vəzifələri əleyhinə olan cinayətlər – 458
§ 4. Hərbi xidmətin xüsusi vəzifələri əleyhinə olan cinayətlər – 463
§ 5. Hərbi əmlakin istifadəsi və qorunmasi əleyhinə olan cinayətlər – 469
§ 6. Hərbi-texniki vasitələrin istismari qaydalarina qəsd edən cinayətlər – 472

MÜƏLLİFİN TÖVSİYƏ ETDİYİ ƏDƏBİYYAT – 475