УГОЛОВНО-ИСПОЛНИТЕЛЬНОЕ ПРАВО АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ РЕСПУБЛИКИ. ОСОБЕННАЯ ЧАСТЬ

Аğayev İ.B.
Azərbaycan Respublikasının Cəza-icra hüququ. Xüsusi hissə.
Учебник.
Баку: Издательство «Nurlar», 2011.
472 страницы. 30 печ.л.

Уголовно-исполнительное право — это совокупность юридических норм, установленных государством, закрепляющих основные принципы и положения уголовно-исполнительной политики и определяющих формы, методы, средства и порядок деятельности учреждений и органов, исполняющих наказания, путем ре­гулирования отношений, возникающих в процессе и по поводу исполнения и отбывания всех видов наказания, применения средств исправления осужденных. Уголовно-исполнительное право состоит из двух частей: Общая часть и Особенная часть.

Предлагаемый учебник посвящен Особенной части Уголовно-исполнительного права Азербайджанской Республики. Тут исследуются вопросы правовой регламентации исполнения отдельных видов наказаний, т.е. наказаний в виде лишения свободы на определенный срок; пожизненного лишения свободы; штрафа; лишения права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью; лишения воинского, специального или почетного звания и государственных наград; лишения права управлять транспортным средством; конфискации имущества; принудительного выдворения за пределы Азербайджанской Республики; общественных работ; исправительных работ; ограничения свободы; ограничения по военной службе; содержания в дисциплинарной воинской части, а также правовая регламентация оснований и порядка освобождения от наказания, социальной адаптации лиц, освобождаемых от отбывания наказания и оказания им помощи, контроля за досрочно освобожденными от отбывания наказания и условно осужденными и т.д.

Данный учебник основывается Конституции Азербайджанской Республики, Кодексу по Исполнению Наказаний Азербайджанской Республики, Уголовному Кодексу Азербайджанской Республики, международным договорам, стороной которых является Азербайджанская Республика, международным стандартам в области исполнения уголовных наказаний, а также другим нормативно-правовым актам. При написании этой книги были анализированы материалы научных исследований, достижения уголовно-исполнительной практики.

Структура учебника соответствует структуре Особенной части Кодекса по Исполнению Наказаний Азербайджанской Республики. При его подготовке автор стремился к тому, чтобы в поле зрения изучающих предмет оказались качественные и тщательно выверенные материалы и, тем самым, помочь работникам правоохранительных органов и судов, научно-пре­подавательским кадрам в их повседневной практике и научной де­ятельности.

Уголовно-исполнительное право должно идти в ногу со вре­менем, т.е. отражать те изменения, которые происходят в настоящее время в политической, социально-экономической жизни страны. В связи с этим Общая и Особенная части Уголовно-исполнительного права продолжают подвергаться определенным изменениям. Упраздняются одни нормы, рождаются другие, совершенствуются и дополняются третьи. Наиболее подвержена законодательным изменени­ям Особенная часть. Так, Законом Азербайджанской Республики от 24 июня 2008 года были внесены изменения тридцати статьям, а от 18 июня 2010 года — тридцати одной статье Особенной части Кодекса по Исполнению Наказаний. Эти изменения направлены на гуманизацию отбывания наказания, реализацию принципов дифференциации и индивидуализа­ции исполнения наказаний, развитие уголовно-исполнительной системы Азербайджанской Республики. Все это говорит о динамичности совершенствования уголовно-исполнительного законодательства Азербайджанской Республики.

В книге учтены все изменения, внесенные в уголовно-исполнительное законодательство Азербайджанской Республики, что позволит читателям глубже вникнуть в проблемы Уголовного-исполнительного права, а также в процесс эволюции взглядов на уголовно-исполнительную систему.

Положения Особенной части Уголовно-исполнительного права расположены не хаотично, а по опре­деленной системе. Под системой Особенной части Уголовно-исполнительного права понимается особый порядок распределения норм Особенной части по опреде­ленным группам —  разделам, главам и параграфам. Она построена с учетом основных конституционных принципов и государственных задач, осуществлению которых содействует и уголовно-исполнительное законодательство.

Необходимо подчеркнуть, что система Особенной части Уголовно-исполнительного права должна быть построена на принципах признания приоритета общечеловеческих ценностей, в первую очередь вы­ражающихся в охране прав и свобод человека.

Представляемый читателю учебник подготовлен на основе лекций, проведенных автором в 2000—2011 гг. в Юридическом факультете Бакинского Государственного Университета. В книге поставлена задача обобщить результаты развития комплекса правовых норм различных отраслей законодательст­ва, касающихся Уголовно-исполнительного права, для дальнейшего ис­пользования в правоприменительной практике. Необходимо отметить, что текст учебника сопровождается ориентирующими схемами. Каждая глава завершается списком литературы.

Книга предназначена для студентов, обучающихся в высших образовательных учреждениях, преподавателей, научных исследователей в области права. Учебник является очень полезным также для работников правоохранительных органов и судов, адвокатов и юристов органов управле­ния.

Автор надеется, что предлагаемая книга будет интересна и очень полезна общественности.

ОГЛАВЛЕНИЕ

MÜƏLLİFDƏN  — 5

I BÖLMƏ
AZADLIQDAN MƏHRUMETMƏ NÖVÜNDƏ CƏZALARIN İCRASI

I FƏSİL
AZADLIQDAN MƏHRUMETMƏ NÖVÜNDƏ CƏZALARIN İCRASININ ÜMUMİ MÜDDƏALARI — 11

§ 1. Azadlıqdan məhrumetmənin və onun icrasının anlayışı  — 11
§ 2. Azadlıqdan məhrumetməyə məhkum olunmuş şəxslərin təsnifatı  —  20
§ 3. Azadlıqdan məhrumetməyə məhkum olunmuş şəxslərin cəzanın icrası yerinə  göndərilməsi  —  31
§ 4. Azadlıqdan məhrumetməyə məhkum olunmuş şəxslərin penitensiar müəssisələrə qəbul edilməsi  — 37
§ 5. Penitensiar müəssisənin dəyişdirilməsi —  42

II FƏSİL
PENİTENSİAR MÜƏSSİSƏLƏRDƏ CƏZANIN İCRASI VƏ ÇƏKİLMƏSİ QAYDASI — 55
§ 1. Penitensiar müəssisələrdə rejim anlayışı —  47
§ 2. Penitensiar müəssisələrdə daxili qaydalar — 62
§ 3. Penitensiar müəssisələrdə cəzanın icrası və çəkilməsi qaydasına riayət olunmasının təmin edilməsi —  65
§ 4. Penitensiar müəssisələrdə fövqəladə hallar — 80

III FƏSİL
PENİTENSİAR MÜƏSSİSƏLƏRDƏ CƏZANIN ÇƏKİLMƏSİ ŞƏRTLƏRİ — 91
§ 1. Penitensiar müəssisələrdə məhkumların saxlanılması şəraiti —  91
§ 2. Azadlıqdan məhrumetməyə məhkum edilmiş şəxslərin penitensiar müəssisələrin hüdudlarından kənarda olması — 108
§ 3. Penitensiar müəssisələrdə məhkumların maddi-məişət və tibbi-sanitariya təminatı — 115
§ 4. Yetkinlik yaşına çatmış məhkumlar tərəfindən azadlıqdan məhrumetmənin çəkilməsi şərtləri — 127
§ 5. Yetkinlik yaşına çatmayan məhkumlar tərəfindən azadlıqdan məhrumetmənin çəkilməsi şərtləri — 145

IV FƏSİL
PENİTENSİAR MÜƏSSİSƏLƏRDƏ MƏHKUMLARLA TƏRBİYƏ İŞİ  — 156
§ 1. Penitensiar müəssisələrdə məhkumlarla tərbiyə işinin anlayışı — 156
§ 2. Penitensiar müəssisələrdə məhkumlara tətbiq edilən həvəsləndirmə tədbirləri  — 170
§ 3. Penitensiar müəssisələrdə məhkumlara tətbiq edilən tənbeh tədbirləri — 180
§ 4. Penitensiar müəssisələrdə məhkumların özfəaliyyət təşkilatları  —  190

V FƏSİL
PENİTENSİAR MÜƏSSİSƏLƏRDƏ MƏHKUMLARIN ƏMƏYİ VƏ TƏHSİLİ  —  203
§ 1. Azadlıqdan məhrumetməyə məhkum olunmuş şəxslərin əməyə cəlb edilməsi və onların əmək şəraiti  — 203
§ 2. Azadlıqdan məhrumetməyə məhkum olunmuş şəxslərin əməyinin ödənilməsi — 215
§ 3. Azadlıqdan məhrumetməyə məhkum olunmuş şəxslərin peşə təlimi — 221
§ 4. Azadlıqdan məhrumetməyə məhkum olunmuş şəxslərin ümumi orta təhsili — 228

II BÖLMƏ
MƏHKUMUN CƏMİYYƏTDƏN TƏCRİD EDİLMƏSİ İLƏ ƏLAQƏDAR OLMAYAN CƏZALARIN İCRASI

VI FƏSİL
MƏHKUMUN MƏCBURİ ƏMƏK FƏALİYYƏTİ İLƏ ƏLAQƏDAR OLMAYAN CƏZALARIN İCRASI — 239
§ 1. Cərimə növündə cəzanın icrası — 240
§ 2. Müəyyən vəzifə tutma və ya müəyyən fəaliyyətlə məşğul olma hüququndan məhrumetmə növündə cəzanın icrası — 249
§ 3. Yalnız əlavə cəza kimi tətbiq edilən cəzaların icrası  — 259

VII FƏSİL
İCTİMAİ İŞLƏR VƏ İSLAH İŞLƏRİ NÖVÜNDƏ CƏZALARIN İCRASI  — 276
§ 1. İctimai işlər növündə cəzanın icrasının hüquqi xarakteri  — 277
§ 2. İslah işləri növündə cəzanın mahiyyəti və icrasının təşkili — 285
§ 3. İctimai işlər və islah işləri növündə cəza çəkən məhkumların hüquqi vəziyyətinin xüsusiyyətləri  — 297

VIII FƏSİL
AZADLIĞIN MƏHDUDLAŞDIRILMASI NÖVÜNDƏ CƏZANIN İCRASI — 308
§ 1. Azadlığın məhdudlaşdırılması növündə cəzanın icrasının mahiyyəti və xüsusiyyətləri  — 308
§ 2. Azadlığın məhdudlaşdırılması növündə cəzanın icrasının qayda və şərtləri — 314
§ 3. Azadlığın məhdudlaşdırılması növündə cəza çəkən məhkumlara əsas islahetmə vasitələrinin tətbiqi — 325

III BÖLMƏ
HƏRBİ QULLUQÇULARA TƏTBİQ EDİLƏN CƏZALARIN İCRASI

IX FƏSİL
HƏRBİ XİDMƏT ÜZRƏ MƏHDUDLAŞDIRMA NÖVÜNDƏ CƏZANIN İCRASI — 337

X FƏSİL
İNTİZAM XARAKTERLİ HƏRBİ HİSSƏDƏ SAXLAMA NÖVÜNDƏ CƏZANIN İCRASI — 351
§ 1. İntizam xarakterli hərbi hissədə saxlama növündə cəzanın və onun icrasının anlayışı  — 351
§ 2. İntizam xarakterli hərbi hissədə saxlama növündə cəzanın icrasının qayda və şərtləri  — 356
§ 3. İntizam xarakterli hərbi hissələrdə məhkumların əməyi və onlarla tərbiyə işi — 368

IV BÖLMƏ
CƏZA ÇƏKMƏKDƏN AZADETMƏ

XI FƏSİL
CƏZA ÇƏKMƏKDƏN AZADETMƏNİN ƏSASLARI VƏ QAYDASI  — 383
§ 1. Cəza çəkməkdən azadetmənin anlayışı. Məcburi əsaslara görə cəza çəkməkdən azadetmə — 383
§ 2. Cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl azadetmə və cəzanın çəkilməmiş hissəsini daha yüngül cəza növü ilə əvəz etmə — 392
§ 3. Əfvetmə və amnistiya aktlarına əsasən cəza çəkməkdən azadetmə — 399
§ 4. Xəstəliyə görə cəza çəkməkdən azadetmə — 412
§ 5. Hamilə qadınlar və ya azyaşlı uşaqları olan şəxslər barəsində cəzanın çəkilməsinin təxirə salınması — 420

XII FƏSİL
CƏZA ÇƏKMƏKDƏN AZAD EDİLƏN ŞƏXSLƏRİN SOSİAL ADAPTASİYASI VƏ ONLARA YARDIM GÖSTƏRİLMƏSİ. CƏZA ÇƏKMƏKDƏN VAXTINDAN ƏVVƏL AZAD OLUNMUŞ VƏ ŞƏRTİ MƏHKUM EDİLMİŞ ŞƏXSLƏRİN ÜZƏRİNDƏ NƏZARƏT — 431
§ 1. Cəza çəkməkdən azad edilən şəxslərin sosial adaptasiyası və onlara yardım göstərilməsi  — 431
§ 2. Cəza çəkməkdən azad edilmiş şəxslərin işlə və yaşayış sahəsi ilə təmin edilmək hüquqları — 436
§ 3. Cəza çəkməkdən vaxtından əvvəl azad olunmuş şəxslərə nəzarət edilməsi — 444
§ 4. Şərti məhkumetmə. Şərti məhkum edilmiş şəxslərin davranışına nəzarət edilməsi — 451